Wahania nastroju u nastolatków, wraz ze zmianami fizycznymi, są nieodłącznym elementem okresu dojrzewania, czyli przejścia z dzieciństwa do dorosłości. W tym okresie życia, pełnym zmian fizycznych, emocjonalnych i społecznych, młodzi ludzie doświadczają skomplikowanych reakcji na otaczający je świat. Od euforii po smutek, od entuzjazmu po apatię – ich nastroje mogą zmieniać się szybciej niż pogoda wiosennego dnia. Jednakże, zamiast postrzegać te wahania jako jedynie „burzliwe następstwa” wieku dojrzewania, warto zrozumieć je jako integralną część procesu kształtowania tożsamości i rozwijania zdolności radzenia sobie z życiowymi wyzwaniami. 

Wahania nastroju nastolatka a okres dojrzewania

Okres dojrzewania to czas intensywnych zmian zarówno fizycznych, jak i emocjonalnych, który w łatwy sposób może wywołać silne wahania nastroju u nastolatków. Wraz z wzrostem hormonów płciowych i rewolucją neurologiczną, która zachodzi w mózgu i w ciele nastolatka, młodzież doświadcza burzliwych emocji, które mogą być trudne do zrozumienia zarówno dla nich samych, jak i dla otoczenia. W okresie dorastania może pojawić się zmienność nastroju, np. wybuchowość  gniewu, głębokie uczucia smutku czy niepokoju, ale także mogą następować po nich chwile euforii i beztroski. Te zaburzenia nastroju często są wynikiem zmian w postrzeganiu samego siebie, otoczenia oraz relacji z innymi. Jest to czas, w którym młodzi ludzie zmagają się z identyfikacją i akceptacją swojej tożsamości, co może prowadzić do silnych emocji i trudności w radzeniu sobie ze stresem i trudnością dopasowania się do sytuacji społecznych. Zrozumienie tych złożonych procesów jest kluczowe dla wsparcia nastolatków w zdrowym rozwoju emocjonalnym i społecznym.

Jak poradzić sobie z wahaniami nastroju podczas okresu dojrzewania?

Poradzenie sobie ze zmiennymi nastrojami, u młodych osób zwłaszcza w okresie dojrzewania, wymaga zarówno samoświadomości, jak i umiejętności radzenia sobie ze stresem i emocjami. Oto kilka skutecznych strategii:

• Rozwijanie samoświadomości emocjonalnej: Pomaga to zrozumieć swoje emocje, identyfikować je i nazwać. Świadomość tego, co wywołuje nasze zaburzenia zachowania, może pomóc w znalezieniu sposobów na ich zarządzanie.
• Znalezienie sposobów relaksacji: Ćwiczenia oddechowe, medytacja, joga lub nawet spacer na świeżym powietrzu mogą pomóc w obniżeniu poziomu stresu i zmniejszeniu drażliwości oraz wahania nastroju.
• Regularna aktywność fizyczna: Regularne ćwiczenia mogą pomóc niwelować obniżony nastrój poprzez uwalnianie endorfin, substancji chemicznych w mózgu odpowiedzialnych za uczucie szczęścia i dobrego samopoczucia.
• Zbilansowana dieta: Zdrowe odżywianie może mieć pozytywny wpływ na nasze samopoczucie. Unikanie nadmiaru cukru i tłuszczów nasyconych, a także spożywanie wystarczającej ilości warzyw, owoców i białka może pomóc w stabilizacji nastroju.
• Regularny sen: Brak snu może powodować rozdrażnienie, wahania nastroju i zwiększoną podatność na stres. Ważne jest, aby zapewnić sobie odpowiednią ilość snu każdej nocy.
• Szukanie wsparcia: Dziel się swoimi emocjami z bliskimi osobami, naucz się prosić o pomoc, gdy tego potrzebujesz. Czasem rozmowa z zaufanym przyjacielem czy rodziną może znacząco poprawić nastrój.
• Unikanie substancji odurzających: Alkohol, narkotyki i używki mogą prowadzić do niestabilności emocjonalnej i pogłębiać wahania nastroju. Warto unikać ich stosowania, zwłaszcza w okresie dojrzewania.
• Znalezienie hobby: Zajęcia, które sprawiają przyjemność i pozwalają oderwać się od codziennych stresów, mogą pomóc w utrzymaniu równowagi emocjonalnej.

Dla niektórych osób skuteczne zarządzanie wahaniami nastroju może wymagać wsparcia psychologa lub psychoterapeuty. Warto zawsze pamiętać, że poprawa stanu emocjonalnego może być procesem stopniowym i wymagać cierpliwości i determinacji, a w razie jakichkolwiek wątpliwości w stosunku do odczuwania i nastroju młodego człowieka, należy skontaktować się ze specjalistą. 

Wahania nastroju u nastolatków a depresja – jak je rozróżnić?

Rozróżnienie między typowymi wahania nastroju a depresją u nastolatków może być wyzwaniem, ponieważ oba mogą wykazywać podobne objawy. Oto kilka różnic, które mogą pomóc w ich rozróżnieniu:

• Czas trwania i intensywność: Typowe wahania nastroju u nastolatków mogą być krótkotrwałe i zmieniać się w zależności od sytuacji. Depresja charakteryzuje się długotrwałym uczuciem przygnębienia, które utrzymuje się dłużej niż dwa tygodnie, a także może prowadzić do znacznego pogorszenia funkcjonowania codziennego.
• Szerokość zakresu objawów: Depresja często objawia się przez szeroki zakres objawów, takich jak uczucie pustki, beznadziejności, zmiany w apetycie i wadze, trudności w koncentracji, zmiany w wzorcu snu oraz myśli samobójcze. Wahania nastroju u nastolatków mogą być bardziej ograniczone i związane z konkretnymi sytuacjami lub zdarzeniami.
• Wpływ na funkcjonowanie codzienne: Depresja może znacząco utrudniać codzienne funkcjonowanie, w tym uczestnictwo w szkole, relacje z rodziną i grupą rówieśniczą oraz wykonywanie codziennych obowiązków. Wahania nastroju u nastolatków mogą wpływać na ich nastrój i zachowanie, ale niekoniecznie prowadzą do takiego stopnia dysfunkcji.
• Powtarzalność i regularność: Typowe wahania nastroju u nastolatków mogą być powtarzalne i reakcją na określone wydarzenia lub sytuacje. Depresja często występuje regularnie przez dłuższy czas i może być związana z brakiem zewnętrznych wydarzeń wywołujących zmiany nastroju.

Ważne jest, aby pamiętać, że diagnoza depresji powinna być dokonywana przez wykwalifikowanego specjalistę, takiego jak lekarz psychiatra lub psycholog kliniczny. Jeśli istnieje podejrzenie, że za zmianą nastrojów u młodego człowieka kryje się depresja, ważne jest skonsultowanie się z profesjonalistą, który może przeprowadzić ocenę i zaproponować odpowiednie leczenie i wsparcie.