Prawdziwa przyjaźń to jedna z najważniejszych relacji, jakie można stworzyć. W odróżnieniu do rodziny, przyjaciół wybieramy sobie sami, choć nie zawsze świadomie. Często przyciągają nas osoby, które pasują do naszych ukrytych deficytów i pragnień. Zamiast dawać – biorą, zamiast motywować – demotywują nas. Wówczas mowa o toksycznej przyjaźni. Opiera się ona głównie na chęci manipulacji drugą osobą i czerpaniu ze znajomości konkretnych korzyści. Niestety wszystko z czym kontakt ma człowiek w takiej relacji ciągnie nas w dół: zmniejsza poziom energii, obniża samopoczucie i pewność siebie. Jak zatem uwolnić się od relacji z toksycznym przyjacielem i radzić sobie z brakiem pewności siebie?

Czym jest zdrowa przyjaźń?

Zacznijmy może od tego czym jest zdrowa przyjaźń. Taka relacja jest trwała i głęboka. Można powiedzieć, że pod wieloma względami jest podobna do miłości. Warunkiem koniecznym w jej budowaniu jest wzajemne zaangażowanie się w relację. Potrzebne do tego jest wspólnie spędzany ze sobą czas, przeżycia i doświadczenia, które pomagają w tworzeniu więzi i wzajemnego zaufania.

W przyjaźni najistotniejsza jest bezinteresowna życzliwość i akceptacja drugiej osoby. Przyjaciel to ktoś, kto nie tylko nie jest zazdrosny z powodu Twoich sukcesów. Taka osoba potrafi Ci ich pogratulować i również nimi cieszyć, wspierać Cię w każdej dziedzinie życia i dodawać otuchy w trudnych chwilach.

W relacji z przyjacielem powinieneś odczuwać radość z przebywania z drugą osobą i mieć poczucie bezpieczeństwa, wynikające z bycia autentycznym. W takiej relacji liczy się wolność emocjonalna, otwartość, bycie prawdziwym i szczerym. Potrzeba kontaktu w waszej relacji nie powinna wynikać z chęci odniesienia jakichkolwiek korzyści, tylko z wzajemnego zaangażowania i przyjemności bycia razem.

Czym jest toksyczna przyjaźń?

Toksyczna przyjaźń jest totalnym przeciwieństwem tej prawdziwej. Ta relacja jest jednym wielkim kłamstwem, dlatego najważniejsze jest zdanie sobie sprawy jak uwolnić się z tej toksycznej więzi. Najczęstszą przyczyną tworzenia toksycznych relacji, opartych na manipulowaniu, jest niska samoocena i poczucie niższości. Jakie zachowania mogą świadczyć o tym, że Twoja relacja nie jest do końca prawdziwa? Toksyczny przyjaciel:

• wykorzystuje Twoją dobroć – taka osoba to przyjaciel i wróg w jednym. Toksyczny człowiek dobrze wie, że w imię przyjaźni pomożesz mu kiedy będzie tego potrzebował. Skrajnie wykorzysta to, kiedy przykładowo brakuje mu pieniędzy, nawet jeśli nie do końca chce je później zwrócić. Kolejnym przykładem będzie jeśli taka osoba nie ma auta i zamiast zamówić taksówkę, zadzwoni do Ciebie, bo dobrze wie, że porobisz mu za prywatnego szofera. Niestety, jeśli Ty będziesz potrzebować pomocy prawdopodobnie nie będziesz mógł liczyć na jego wsparcie.

• ciągle się obraża – jeśli zrobisz coś nie pomyśli koleżanki, będzie uważać się za pokrzywdzoną i najprościej w świecie się obrazi. Z tego powodu pewnie często gryziesz się w język albo milczysz, bo dobrze wiesz w jakim kierunku potoczy się to dalej. Jeśli jednak już dojdzie do sprzeczki to Ty jesteś osobą, która zawsze wyciąga pierwsza rękę.

• ignoruje Twoje potrzeby – Twoje plany i potrzeby nie są w ogóle ważne w takiej relacji. Toksyczny przyjaciel nie będzie mieć problemu, żeby im umniejszyć. Jeśli jesteś zmęczona i potrzebujesz chwili wytchnienia to taka osoba na siłę będzie Cię ciągnąć na miasto i obrazi się w przypadku odmowy. Będzie chcieć dyktować warunki przyjaźni, a jeśli się jej sprzeciwisz czeka Cię dobrych parę dni sprzeczki.

• mówi tylko o sobie – ta specyficzna relacja będzie przesiąknięta przechwałkami. Toksyczna osoba nie ma skrupułów, aby jak zdarta płyta wkoło mówić o swoich sukcesach, czynach i planach. Jeśli myślisz, że po tym jak opowie o sobie, będzie chwila na Twoje wygadanie się to założenie będzie błędne. Taki przyjaciel nie pyta z troską, co u ciebie i rzadko w rozmowie dopuszcza Cię do głosu.

• nie cieszy się z Twoich sukcesów – znalazłaś przystojnego męża, założyłaś wymarzony dom i znalazłaś rewelacyjną pracę? Najlepsze przyjaciółki powinny razem z Tobą cieszyć się z takiej kolei rzeczy. Tu jednak fajerwerków niestety nie będzie. W toksycznej przyjaźni nie doświadczysz szczerej radości z tego, że coś Ci się udało i odniosłaś sukces.

• ciągle Cię ocenia i krytykuje – toksyczny przyjaciel zawsze wie lepiej. W skrajnych emocjach będzie mówić Ci przykre rzeczy, zasłaniając się szczerością i tym, że mówi to dla Twojego dobra. Ciągła krytyka, nawet jeśli nie ma ku niej podstaw będzie towarzyszyć Ci na każdym kroku. Taka osoba chętnie wbija szpileczki, aby postawić na swoim i udowodnić. że że korzystając z jej pomocy, wyglądałabyś lepiej lub podejmowała lepsze decyzje.

• zauważa Cię jedynie w towarzystwie – kiedy jesteście wśród znajomych, nie dają oni wiary jak tak wspaniała przyjaźń potrafi istnieć. Jednak to wszystko jest na pokaz, bo gdy zostajecie same, toksyczny przyjaciel ledwie Cię zauważa. Jest wówczas zajęty czymś innym, niekoniecznie słucha też tego, co masz do powiedzenia.

Przykład toksycznej przyjaźni

Wspaniale taki przykład opisuje książka „Toksyczna przyjaźń” Polly Phillips. Opowiada ona historię dwóch kobiet, które z czasem przestają się dogadywać, bo gdy dziewczyny z przyjaciółek zmieniają się w konkurentki – nic dobrego z tego nie może wyniknąć. Kiedy nastoletniość się kończy, już dorosłe kobiety zaczynają ze sobą rywalizować. Z biegiem czasu coraz bardziej widać, jak bardzo się odo siebie różnią. Jedna prowadzi bajkowe życie. Wykwintne przyjęcia, fantastyczny mąż i towarzyski blichtr. Druga, przeciwnie. Zgrzyty zdarzają się w przyjaźni dwóch kobiet podczas towarzyskich spotkań, a nawet w czasie wspólnie spędzanych świąt. Mimo, że nie mogą bez siebie żyć, to aktualnie dominuje w ich kontaktach złośliwości, zawiść, brak lojalności oraz ciągłe wzajemne pretensje. Wkrótce dochodzi do tragedii. Otóż okazuje, że jedna z przyjaciółek w tabloidzie dowiaduje się o swoim największym sekrecie, który powierzyła swojej koleżance. Wściekłość sięga zenitu i bohaterka zaczyna ma dość takiej relacji.

Toksyczna przyjaźń popularniejsza wśród kobiet?

Wbrew ogólnej opinii, że to wśród kobiet częściej trafiają się niezdrowe relacje, okazuje się, że to nie płeć ma tu jakiekolwiek znaczenie. Stereotypy mówią, że to panie ze względu na kobiecą rywalizację, zazdrość i brak szczerości są bardziej skłonne do toksycznych przyjaźni. Badania wykazują jednak, że płeć gra tu drugorzędną rolę, a o tym, czy relacja ta będzie zdrowa czy toksyczna, decyduje nie płeć, tylko umiejętności społeczne i emocjonalne.

Toksyczni ludzie – jak sobie z nimi radzić?

Jeśli masz dość negatywnej strony przyjaźni, a w Twojej relacji zaczęło zgrzytać i zaczynają przeszkadzać Ci zachowania przyjaciółki, czas się od niej odciąć! Przyjaźń pełna wzajemnych pretensji, zazdrości i tajemnic nie jest wcale szczera i negatywnie działa na Twoje zdrowie. Wzrasta wówczas poziom stresu, który nie tylko działa negatywnie na psychikę, ale również zdrowie fizyczne jak np. odporność. Lepiej unikać takich ludzi i pozwolić im odejść z Twojego życia.

Po oddaleniu się od toksycznego przyjaciela warto zadbać o siebie. Wykonaj czynności, które przez toksycznego przyjaciela odkładałeś na później. Zadbaj o włosy czy paznokcie, zrób relaksacyjną kąpiel i przywróć sobie zdrowy blask. Stawiając siebie i swoje potrzeby na pierwszym miejscu, wkrótce poczujesz energię do nawiązywania nowych relacji i gotowość do ponownego stawienia czoła światu.