Skala Tannera to narzędzie, które pozwala określić dojrzałość płciową dzieci, nastolatków i osób dorosłych na podstawie budowy ich narządów płciowych, a także w przypadku dziewcząt i kobiet – piersi. Skala ta jest powszechnie używana w pediatrii, aby określić rozwój płciowy dziewczynek i chłopców.

Czym jest skala Tannera?

Nazwa tego narzędzia pochodzi od jego twórcy – Jamesa Mourilyana Tannera. Skala Tannera została stworzona w dwóch wersjach – osobna dla dziewczynek i chłopców – z myślą o ocenie dojrzewania płciowego. W obu tych wersjach wyróżnia się 5 etapów rozwoju, V stopień dojrzewania oznacza pełne osiągnięcie dojrzałości płciowej. 

Skala Tannera stosowana jest przez pediatrów i lekarzy rodzinnych, a także przez endokrynologów dziecięcych. U dziewczynek stan narządów płciowych oceniany jest wizualnie, a u chłopców dodatkowo stosuje orchidometr, czyli narzędzie służące do oceny wielkości i objętości jąder, które przykłada się do jąder, dzięki czemu pediatra wie, jaką mają wielkość i objętość. Ze względy na specyfikę badania zaleca się, aby oceny dojrzałości płciowej u chłopców przeprowadzał lekarz, a u dziewczynek – lekarka.

Dojrzewanie płciowe według skali Tannera dla dziewcząt

•  Stopień I:  uwypuklona tylko brodawka sutkowa, brak owłosienia w okolicy łonowej, brak owłosienia pachowego.
• Stopień II: uniesienie piersi i brodawki z poszerzoną średnicą otoczki, pojedyncze, długie, proste włosy, słabo pigmentowane włosy łonowe wzdłuż warg sromowych, brak owłosienia pachowego.
• Stopień III: dalsze powiększenie się piersi i otoczki, owłosienie na wzgórku łonowym ciemniejsze, bardziej skręcone, grubsze, rozciągające się ponad spojenie łonowe, pojedyncze włosy pod pachami.
• Stopień IV: wtórny wzgórek utworzony z otoczki i brodawki, owłosienie typu dorosłych, mocno skręcone, ciemne, gęste, nie rozprzestrzenia się na wewnętrzną powierzchnię ud, pełny rozwój owłosienia pachowego
• Stopień V: piersi dojrzałej kobiety z wykształconą otoczką i brodawką, rozwój owłosienia łonowego typu dorosłych, mocno skręcone, ciemne, gęste, rozprzestrzenia się na wewnętrzną powierzchnię ud, pełny rozwój owłosienia pachowego.

Rozwój płciowy – skala Tannera dla chłopców

• Stopień I: wygląd zewnętrznych narządów płciowych jak w okresie przed dojrzewaniem, brak owłosienia łonowego, brak owłosienia pachowego.
• Stopień II: moszna i prącie zaczynają się powiększać, zmiana faktury skóry moszny – dyskretne pomarszczenie i pigmentacja, pojedyncze, proste, słabo pigmentowane włosy u podstawy prącia, brak owłosienia pachowego.
• Stopień III: zwiększenie długości i grubości prącia, dalsze powiększanie moszny, włosy ciemniejsze, grubsze, bardziej skręcone, rozprzestrzeniają się ponad podstawę prącia, pojedyncze włosy pod pachami.
• Stopień IV: dalsze powiększanie prącia na długość i grubość, rozwój żołędzi; dalsze powiększanie moszny; zwiększenie pigmentacji moszny, owłosienie typu dorosłych, mocno skręcone, ciemne, gęste, ale nie rozprzestrzenia się na wewnętrzną powierzchnię ud, pełny rozwój owłosienia pachowego.
• Stopień V: wielkość jąder jak u dorosłego mężczyzny, wielkość narządów płciowych jak u dorosłego mężczyzny, owłosienie układa się w kształcie odwróconego trójkąta i rozprzestrzenia się na wewnętrzną powierzchnię ud; z wiekiem rozprzestrzenia się także powyżej podstawy trójkąta i na kresę białą, pełny rozwój owłosienia pachowego.