Hormony pełnią w naszym życiu ogromną rolę. Wiele osób nie zdaje sobie z tego sprawy. Odpowiednie działanie hormonów umożliwia regulację czynności praktycznie wszystkich tkanek i narządów w naszym organizmie. Kiedy dochodzi do zaburzenia równowagi hormonalnej, komfort życia zostaje obniżony, przez co wykonywanie najprostszych czynności może okazać się za trudne. Czym dokładnie są zaburzenia hormonalne? Poznaj ich przyczyny, objawy i sposoby leczenia!
Czym są zaburzenia hormonalne?
Zaburzenia hormonalne to problemy z równowagą gospodarki hormonalnej w organizmie człowieka. Kiedy dochodzi do problemów z funkcjonowaniem danego narządu to pojawiają się zaburzenia wydzielania hormonów. Co więcej, problemy z układem hormonalnym przyczyniają się do powstawania wielu problemów zdrowotnych.
Przyczyny zaburzeń hormonalnych u kobiet
Przyczyny zaburzeń hormonalnych w niektórych przypadkach są do tej pory niewyjaśnione. Można jednak wymienić kilka czynników, które je wywołują. Są to m.in.:
- infekcje,
- przewlekły stres,
- nieodpowiednia dieta,
- zaburzenia o charakterze autoimmunologicznym,
- genetyka,
- nowotwory,
- zabiegi operacyjne,
- schorzenia danych narządów, odpowiedzialnych za produkcję określonego hormonu (jajniki, tarczyca, nadnercza),
- dojrzewanie,
- menopauza,
- niezdrowy styl życia,
- zaburzenia endokrynologiczne np. zespół policystycznych jajników (PCOS).
Zaburzenia hormonalne po odstawieniu antykoncepcji
W przypadku kobiet antykoncepcja hormonalna – jak sama nazwa wskazuje – ma wpływ na funkcjonowanie układu hormonalnego. Zrezygnowanie z tej formy antykoncepcji sprawia, że organizm potrzebuje czasu, aby dojść do siebie.
Objawy zaburzeń hormonalnych
Zaburzenia hormonalne mogą prowadzić do uciążliwych dolegliwości. Mogą one wystąpić w każdym wieku, jednak najbardziej powszechne są u kobiet w okresie menopauzy. Zaburzenia gospodarki hormonalnej objawiają się przyrostem masy ciała czy pojawieniem się nadmiernego owłosienia. Jakie jeszcze objawy mówią nam o problemach hormonalnych?
Zaburzenia miesiączkowania
Rozregulowanie cyklu miesiączkowego, obfite bądź za skąpe krwawienia, plamienia w trakcie cyklu czy trudności z zajściem w ciążę mogą mówić o braku równowagi hormonalnej. Najczęstsze zaburzenia hormonalne są ryzykiem występowania np. endometriozy. Zaburzenia cyklu miesiączkowego należy skonsultować jak najszybciej z lekarzem ginekologiem.
Zmiany skórne
Zaburzenia równowagi hormonalnej mogą objawiać się w postaci trądziku na twarzy, dekolcie czy plecach. Suchość skóry bądź zwiększony łojotok również daje nam znać, że coś jest nie tak. W tym przypadku należy zwrócić uwagę na poziom hormonów androgenowych – dehydroepiandrostendionu, androstendionu, dihydrotestosteronu i testosteronu. Androgeny mogą powodować problemy skórne.
Spadek libido
Nagły brak ochoty na seks może świadczyć o zaburzeniach hormonalnych, jak chociażby utrzymującym się stężeniu kortyzolu. Należy jednak pamiętać o tym, aby obecny poziom podniecenia porównać ze stanem wcześniejszym. Warto również zaznaczyć, że zaburzenia równowagi hormonów płciowych związane są ze spadkiem libido.
Brak energii
Jedną z oznak związanych z rozchwianiem gospodarki hormonalnej jest spadek energii i ciągłe zmęczenie. W takiej sytuacji należy wykonać badania hormonów, ponieważ np. niski poziom hormonów tarczycy prowadzi do ospałości. Co więcej, na złe samopoczucie duży wpływ ma za wysoki poziom prolaktyny.
Wahania wagi
Przybieranie na wadze związane ze zmianami hormonalnymi często spowodowana jest przez niedoczynność tarczycy bądź problemy w wydzielaniu insuliny. Z kolei szybka utrata kilogramów może być związana z nadczynnością tarczycy. Hormony, które wydzielane są przez tarczycę mają duży wpływ na metabolizm.
Wahania nastrojów
Zaburzenia hormonalne związane są również z wahaniami nastrojów. Na nasz humor mają głównie wpływ hormony tarczycy i żeńskie hormony płciowe – estrogen i progesteron. W związku z tym wiele kobiet cierpi na obniżenie bądź wahania nastrojów przed miesiączką lub w trakcie menopauzy.
Inne objawy zaburzeń hormonalnych
Rozregulowanie gospodarki hormonalnej objawia się również:
- bólem piersi,
- nadmiernym owłosieniem (hirsutyzm),
- łysieniem,
- zaburzeniami depresyjnymi,
- poronieniem,
- niepłodnością,
- nadmierną potliwością,
- kołataniem serca,
- zaburzenia rytmu serca.
Jak wygląda leczenie zaburzeń hormonalnych?
Leczenie zaburzeń hormonalnych odbywa się we współpracy z lekarzem endokrynologiem. Zależy ono od rodzaju dolegliwości. W zależności od przyczyny zaburzeń hormonalnych, objawy mogą być różne. Lekarz przeprowadza więc dokładny wywiad z pacjentem, który pomoże w ustaleniu źródła dolegliwości i wyborze odpowiedniego leczenia, które jest indywidualnie dobierane.
Kiedy przyczyną okazuje się niedobór niektórych hormonów np. niedoczynność tarczycy to terapia polega na regularnym przyjmowaniu leków doustnych.
Niektóre zaburzenia hormonalne mogą mieć swoje źródła w guzach czynnych hormonalnie, np. guzie przysadki mózgowej, który odpowiedzialny jest za niepłodność kobiet i mężczyzn. W takiej sytuacji można wykonać operację.
Profilaktyka zaburzeń hormonalnych opiera się natomiast na zmianie swojego stylu życia, czyli stosowaniu odpowiednio zbilansowanej diecie, aktywności fizycznej i ruchu na świeżym powietrzu.
