Rak szyjki macicy, zaraz po raku piersi, raku trzonu macicy i raku jajnika, to jeden z najczęstszych nowotwór u kobiet. Dzięki badaniom przesiewowym można go wykryć na wczesnym etapie. Podstawowe znaczenie ma w tym wypadku regularna cytologia szyjki macicy.

Czym jest rak szyjki macicy?

Rak szyjki macicy to nowotwór złośliwy rozwijający się w szyjce macicy, który bardzo często występuje u kobiet. Szyjka macicy składa się z dwóch części:

pochwowej – znajdującej się w górnej części pochwy; pokryta jest komórkami nabłonka płaskiego,
brzusznej – znajduje się na dnie macicy i pokryta jest komórkami gruczołowymi.

Połączenie obu tych komórek to strefa transformacji – to właśnie w niej zaczyna się większość nowotworów szyjki macicy. Najistotniejszym czynnikiem, który determinuje rozwój raka szyjki macicy jest zakażenie ludzkim wirusem brodawczaka – inaczej wirus HPV.

Wirus brodawczaka ludzkiego HPV 16 odpowiada za ponad połowę przypadków raka szyjki macicy i neoplazji szyjki macicy.

Objawy raka szyjki macicy

Wiele kobiet nie wie, że może chorować na raka szyjki macicy, ponieważ we wczesnym stadium choroby nie powoduje on żadnych objawów. Z tego powodu bardzo ważne jest, aby wykonywać regularną cytologię. W przypadku dobrego systemu badań profilaktycznych rak szyjki macicy zostaje bardzo często rozpoznany jako bezobjawowy.

Pierwsze objawy pojawiają się najczęściej w już zaawansowanym stadium. Wśród nich wymienia się m.in.:

krwiste upławy o nieprzyjemnym zapachu,
bóle podbrzusza,
bóle w okolicy krzyżowo-lędźwiowej,
bolesne parcie na mocz i stolec,
krwawienia po stosunku,
krwawienia po menopauzie,
dłuższe i bardziej obfite miesiączki,
osłabienie,
szybkie męczenie się,
spadek apetytu,
utrata wagi,
krwawienia i plamienia między miesiączkami.

W przypadku kiedy guz wywiera ucisk na moczowody to może dojść do wodonercza, niewydolności bądź zapalenia nerek.

W WIMIN nic do zdrowia i komfortu ciała kobiet nie jest tematem tabu. Słuchamy ich potrzeb i według nich tworzymy nasze produkty. Jednym z nich są majtki menstruacyjne, które wbrew swojej nazwie nie są przeznaczone do noszenia tylko podczas okresu. Bielizna menstruacyjna jest idealna na nadmierne pocenie się, plamienia, połogi czy krwawienia spowodowane różnymi schorzeniami. Jesteśmy grupą kobiet, które nie boją się głośno mówić o sprawach intymnych. Ku chwale kobiecego ciała!

Nowotwór szyjki macicy – przyczyny

Najczęściej występowanie raka szyjki macicy spotyka u kobiet, które przeszły już menopauzę. Najważniejszym czynnikiem zachorowania jest zakażenie wcześniej wspomnianym wirusem brodawczaka ludzkiego. Do infekcji często dochodzi w czasie kontaktów seksualnych. W miejscach gdzie wirus jest aktywny, komórki nabłonka szyjki macicy w sposób niekontrolowany rozstają się, co daje początek chorobie.

Warto również wspomnieć, że ryzyko nowotworu szyjki macicy jest większe u kobiet, które palą papierosy.

Do czynników zwiększonego ryzyka zachorowania na raka szyjki macicy należą również:

duża liczba partnerów seksualnych,
wczesne rozpoczęcie życia seksualnego,
wiek kobiety,
niski status społeczny i ekonomiczny,
zakażenie wirusem HIV,
nieodpowiednia dieta,
nadwaga i otyłość,
wieloletnie stosowanie środków antykoncepcyjnych,
zakażenie rzeżączką, chlamydią lub wirusem cytomegalii,
zmiany patologiczne, które zostały stwierdzone w badaniu cytologicznym,
duża liczba porodów.

Diagnostyka nowotworu szyjki macicy

Pierwszym etapem w rozpoznaniu jest dokładny wywiad z pacjentką, badanie ginekologiczne i USG transwaginalne. Powinno być one przeprowadzane między 5. a 10. dniem cyklu, ponieważ wtedy łatwiej jest ocenić narządy miednicy mniejszej, czyli macicy i jej błony śluzowej.

Lekarz może również zlecić badanie cytologiczne szyjki macicy, dzięki któremu możliwe jest wykrycie wczesne raka szyjki macicy oraz stanów przedrakowych.

Jeżeli wynik z cytologii będzie zły, to wtedy pacjentka zostaje skierowania na badanie kolposkopowe, w czasie którego możliwe jest zobaczenie zmian na szyjce w powiększeniu oraz pobranie wycinka z podejrzanej tkanki do badania histopatologicznego.

Dysplazja szyjki macicy – co to takiego?

Jest to dawne określenie, które oznacza wewnątrznabłonkową neoplazję szyjki macicy. Jest to stan poprzedzający inwazyjnego raka szyjki macicy. Dzielimy je na:

CIN I – neoplazja węwnątrznabłonkowa szyjki macicy I stopnia charakteryzująca się najłagodniejszymi zmianami,
CIN II – neoplazja wewnątrznabłonkowa II stopnia o średnich zmianach,
CIN III – neoplazja wewnątrznabłonkowa III stopnia – najbardziej złośliwa.

Rozpoznanie CIN otrzymuje się poprzez wykonanie biopsji szyjki macicy. Leczenie może polegać na sposobach ablacyjnych bądź chirurgicznych.

Leczenie raka szyjki macicy

Odpowiednie leczenie raka szyjki macicy zależy od stopnia zaawansowania nowotworu, stanu zdrowia pacjentki i jej decyzji dotyczącej posiadania dzieci. Najlepsze wyniki uzyskuje się jednak po operacji wycięcia macicy i węzłów chłonnych miednicy. Operację przeprowadza się przez laparotomię, ale istnieje również możliwość wycięcia laparoskopowo bądź przezpochwowo. Uzupełniające leczenie może polegać na radioterapii, a przy przerzutach chemioterapię.

Profilaktyka raka szyjki macicy

Nowotworowi złośliwemu szyjki macicy można zapobiegać. Istotną rolę odgrywa w tej kwestii szczepienie przeciwko HPV. Szczepić powinny się dziewczyny przed rozpoczęciem uprawiania seksu.

Profilaktyka raka szyjki macicy polega również na regularnych badaniach cytologicznych. Jest to badanie przesiewowe, które wykrywa zmiany przednowotworowe. Powinno się je wykonywać raz do roku. Jeżeli jednak kolejne wyniki są prawidłowe, to kobiety po 30. roku życia mogą być badane raz na 2-3 lata. Można także jednocześnie z cytologią zrobić badanie obecności w nabłonku szyjki DNA HPV.

Profilaktyka w kierunku raka szyjki macicy to również unikanie czynników ryzyka, takich jak stosowanie zdrowej diety, utrzymanie prawidłowej masy ciała czy właściwa higiena osobista.

Co więcej, istotne jest także uprawianie bezpiecznego seksu przy użyciu prezerwatyw. Zmniejsza to ryzyko zakażenia się wirusem HPV czy innymi chorobami wenerycznymi.