Zaburzenia nastroju to obecnie jedne z najczęściej spotykanych problemów zdrowia psychicznego. Co czwarty Polak przynajmniej raz w życiu cierpiał na zaburzenia psychiczne. Występowanie zaburzeń nastroju charakteryzują się nie tylko odczuwaniem smutku, ale również huśtawkami nastroju czy poczuciem dezorientacji. Według Światowej Organizacji Zdrowia, depresja może okazać się drugą co do częstotliwości przyczyną zgonów na świecie. Czym są zaburzenia nastroju? Jakie są przyczyny, objawy oraz rodzaje zaburzeń? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz poniżej. Sprawdź!

Czym są zaburzenia nastroju?

Zaburzenia nastroju to poważne zmiany nastroju, które mogą prowadzić do spadku jakości życia. Istnieje ich wiele różnych rodzajów. Wśród zaburzeń nastroju można jednak wyróżnić trzy podstawowe: depresyjne, maniakalne i dwubiegunowe. Depresja charakteryzuje się smutkiem i przygnębieniem, podniesiony poziom nastroju jest specyficzny dla manii lub hipomanii, a gwałtowna zmiana nastrojów może wskazywać na zaburzenia dwubiegunowe.

Jakie są przyczyny zaburzeń nastroju?

Do tej pory nie udało się jednoznacznie ustalić patogenezy zaburzeń nastroju. Bierze się jednak pod uwagę aspekty obciążeń rodzinnych, neuroprzekaźników czy problemy z natury psychologicznej.

Neuroprzekaźniki odpowiadają za przekazywanie informacji pomiędzy komórkami układu nerwowego. Ich nadmiar związany jest z występowaniem podwyższonego nastroju, a niedobór z obniżonym nastrojem. Do rozwoju zaburzeń nastroju doprowadzają obciążenia rodzinne. Jeżeli ktoś z rodziny cierpiał np. na depresję czy chorobę afektywną dwubiegunową, to ryzyko wystąpienia jest większe. Zaburzenia nastroju bywają konsekwencją stosowania leków, a co więcej, w grupie zwiększonego ryzyka schorzeń afektywnych znajdują się osoby, które cierpią na somatyczne schorzenia przewlekłe.

Zdarza się, że zaburzenia nastroju o charakterze depresyjnym mają związek z zaburzeniami hormonalnymi czy korzystaniem z środków psychoaktywnych. Do problemów natury psychologicznej doprowadzają również traumatyczne wydarzenia i nagłe zmiany w życiu.

Rodzaje zaburzeń nastroju

Osoby cierpiące na zaburzenia nastroju nie mają tylko nienaturalnie dobrego nastroju czy są wiecznie przygnębieni. Istnieje ich wiele różnych rodzajów, które są podzielone pod względem występujących objawów i nastrojów. Poniżej przedstawiamy najczęściej występujące zaburzenia nastroju.

Depresja

Depresja należy do jednych z najczęściej spotykanych zaburzeń nastroju. Charakteryzuje się ona głębokim poczuciem smutku, beznadziejności i utratą zainteresowań. Pacjenci często również zwracają uwagę na apatię. Dokuczają im pesymistyczne myśli. Depresja może być pojedynczym epizodem depresyjnym bądź chorobą depresyjną nawracającą. Według statystyk kobiety są bardziej narażone na zachorowanie. Do głównych objawów stanów depresyjnych zalicza się:

• obniżenie nastroju,
• utrata energii,
• przeciągający się smutek,
• problemy ze snem,
• brak odczuwania przyjemności z dotychczasowych rozrywek,
• odczuwanie poczucia winy,
• trudności z koncentracją,
• zmiany w apetycie,
• zmniejszona zdolność do cieszenia się życiem.
• myśli samobójcze.

Zaburzenia depresyjne mogą być spowodowane różnymi przyczynami. Na jej wystąpienie mają wpływ czynniki genetyczne, biologiczne, stres, traumatyczne doświadczenia życiowe, choroby przewlekłe czy brak wsparcia społecznego.

Choroba afektywna dwubiegunowa – bipolarność

Zaburzenia afektywne dwubiegunowe charakteryzują się zmianami nastroju. Naprzemiennie występują po sobie epizody depresyjne lub manii – stanu nienaturalnie dobrego nastroju. Podczas takiego epizodu osobę przepełnia euforia, lub wręcz przeciwnie – jest drażliwa.

Zaburzenia adaptacyjne

Wiele osób zmaga się z zaburzeniami adaptacyjnymi. Są to objawy depresyjno-lękowe, które powstały na skutek trudnej sytuacji życiowej, jak śmierć bliskiej osoby, utrata pracy czy brak poczucia bezpieczeństwa.

Cyklotymia

Jest to utrwalone zaburzenie depresyjne. Osoba przeżywa okresu bardzo dobrego i złego nastroju. Objawy te jednak nie są jednak aż tak silne, aby można było zdiagnozować je jako depresję bądź manię. Cyklotymia może również mówić o pojawieniu się choroby afektywnej dwubiegunowej.

Dystymia

Jest to tzw. mała depresja. Jest to stan przewlekle utrzymującego się gorszego nastroju, jednak nie spełnia on kryteriów depresji. Aby mogła być ona zdiagnozowana, co najmniej przez dwa lata muszą się utrzymywać objawy, takie jak zmęczenie, niska samoocena bądź problemy z koncentracją.

Mania

Mania charakteryzuje się wysokim poziomem energii i nastroju. Osoba ma problem z oceną sytuacji, impulsywnością, nie potrzebuje snu, jest rozdrażniona i podejmuje decyzje pod wpływem impulsu. Co więcej, są one bardzo aktywne, mogą podjąć ryzykowne działania, jak szybka jazda samochodem czy branie narkotyków, bardzo dużo mówią i mają problem ze słowotokiem oraz potrzebują większej uwagi od innych.

Diagnoza i leczenie zaburzeń nastroju

Czasami każdego z nas dotykają wahania nastroju czy smutek, który trwa przez pewien czas. Nie oznacza to jednak, że od razu musimy udać się do specjalisty i wprowadzić do swojego życia psychoterapię czy antydepresanty. Jaka jest różnica między normalnym odczuwaniem smutku czy radości? Problem pojawia się dopiero wtedy, kiedy stan smutku czy wyjątkowo podwyższonego nastroju utrzymuje się przez dłuższy czas. Takie objawy powinny wzbudzać niepokój. Oczywiście nie należy od razu popadać w panikę czy się nadmiernie zamartwiać. Od tego są lekarze psychiatrzy i psycholodzy, aby pomogli nam w trudnych chwilach i ewentualnie postawić odpowiednią diagnozę.

W przypadku zaburzeń nastroju należy udać się do odpowiedniego lekarza – psychoterapeuty bądź psychiatry. Leczenie zaburzeń nastroju wymaga przeważnie udziału w terapii, która łączy ze sobą psychoterapię i farmakoterapię, która pomaga złagodzić uporczywe dolegliwości. Leczenie depresji czy innego zaburzenia nastroju często jest długoterminowym procesem. Pomimo zwalczaniu objawów i rozmów w czasie psychoterapii, wszystko może wracać. Istotna jest również psychoedukacja na temat własnej choroby. Im lepiej ją zrozumiemy, tym lepiej będziemy sobie z nią radzić.