Pochwa, inaczej zwana również waginą to narząd, który pełni wiele istotnych funkcji. Pochwa umożliwia odbycie stosunku seksualnego dopochwowego, odbycie prawidłowego cyklu miesiączkowego oraz urodzenie dziecka. Biorąc pod uwagę ten fakt, należy przyznać, że wagina jest bardzo ważnym narządem kobiecej anatomii. 

Budowa pochwy

Pochwa ma kształt spłaszczonego cylindra, którego górny koniec wrośnięty jest w szyjkę macicy, a dolny uchodzi na zewnątrz w obrębie przedsionka pochwy. U kobiet, które nie rozpoczęły jeszcze współżycia płciowego, ujście pochwy zazwyczaj pokryte jest błoną dziewiczą. W pochwie znajdują się również dwie ściany – przednia i tylna oraz trzon, znajdujący się u szczytu waginy. Wejście do pochwy znajduje się w przedsionku pochwy, tuż obok ujścia cewki moczowej.

Ściana pochwy, która jest bardzo elastyczna za sprawą obecności licznych włókien elastycznych i sprężystych, ma zaledwie 3 milimetry grubości i zbudowana jest z trzech warstw: błony zewnętrznej, błony mięśniowej i błony śluzowej. Natomiast wnętrze waginy wyścielone jest wielowarstwowym nabłonkiem płaskim nierogowaciejącym, który wykazuje zmienność pod wpływem cyklu miesięcznego i menopauzy za sprawą hormonów. 

Przednia ściana pochwy sąsiaduje z pęcherzem moczowym oraz cewką, od których oddzielona jest tkanką łączną, stanowiącą tzw. przegrodę pęcherzowo-cewkowo-pochwową. Ze względu na ten fakt, niektórym kobietom podczas stosunku towarzyszy odczucia parcia na pęcherz. 

Zakończenie pochwy stanowi jej odcinek maciczny, wokół którego wykształca się charakterystyczny rowek, jakim jest sklepienie pochwy, do którego trafia nasienie z plemnikami po wytrysku. 

Szerokość i długość pochwy

Średnia długość pochwy to około 8 centymetrów, a szerokość wynosi około 2-3 centymetrów i jest mniejsza u ujścia, a większa w okolicach sklepienia, w pobliżu szyjki macicy. Fakt ten może budzić konsternację, szczególnie gdy pomyślimy, że przeciętna długość męskiego członka w stanie wzwodu wynosi 13-17 cm (w zależności od metody pomiaru), a  średnica 4-5 cm. Na dobrą sprawę nie ma w tym nic dziwnego, gdyż ścianki pochwy są wyjątkowo elastyczne, co sprawia, że dopasowują się one do rozmiarów członka partnera. Ponadto, za sprawą podniecenia, pobudzenia i stymulacji, narządy stają się przekrwione i nabrzmiałe, a wnętrze pochwy jeszcze bardziej nawilżone za sprawą naturalnego lubrykantu, dzięki czemu długość pochwy może się zwiększyć. 

Funkcje pochwy 

Pochwa pełni wiele ważnych funkcji w kobiecym organizmie, a należą do nich:

• produkcja śluzu podczas dni płodnych, czyli wydzieliny która jest naturalnym lubrykantem, 
• prokreację, gdyż w pochwie dochodzi do procesu zapłodnienia i to właśnie przez pochwę dziecko przychodzi na świat, zakładając, że poród odbywa się naturalnie,
• zapewnienie przyjemności podczas seksu, gdyż poprzez silnie ukrwienie i unerwienie pochwa jest jedną z najbardziej erogennych stref kobiet,
• wydalenie krwi menstruacyjnej, czyli obłuszczającej się błony endometrium w przypadku, gdy cykl owulacyjny nie kończy się zapłodnieniem. 

Higiena pochwy

Dbałość o odpowiednią higienę intymną daje uczucie świeżości, czystości i komfortu, ale również pomaga ustrzec się przed infekcjami intymnymi. Produkty, których używa się do higieny intymnej powinny pomagać w utrzymaniu prawidłowego środowiska bakterii oraz pH, dlatego warto jest sięgać po preparaty, które w składzie mają kwas mlekowy lub zawierają metabolity bakterii Lactobacillus. Mile widziane będą również substancje łagodzące, takie jak alantoina czy phantenol. Powinno się natomiast całkowicie zrezygnować z perfumowanych mydeł lub żeli pod prysznic, które mogą wywołać podrażnienia, a także zaburzyć naturalną florę okolic intymnych, co może doprowadzić do infekcji. 

Choć mogłoby się wydawać, że im częściej będziemy się myć, tym bardziej będziemy dbać o higienę – nic bardziej mylnego. Zbyt częste mycie okolic intymnych, szczególnie gdy do tego celu używa się mydła lub innych, silnych środków myjących, może osłabić naturalną barierę ochronną. Pochwa produkuje śluz, w którym znajdują się bakterie, mające chronić okolice intymne przed bakteriami i drobnoustrojami, a zbyt częste mycie się powoduje zmycie śluzu, czyli pozostawienie okolic intymnych bez naturalnej tarczy ochronnej. 

Okolice intymne powinno się wycierać osobnym ręcznikiem, o który należy odpowiednio zadbać. Po każdym myciu powinno się rozwiesić, najlepiej w osobnym pomieszczeniu, aby dobrze wysechł i nie pozostawał wilgotny przed długi czas. Ręcznik powinno się zmieniać co 2-3 dni, a gdy przechodzimy przez infekcję intymną – po każdym użyciu. 

Kierunek, w którym się podmywamy czy wycieramy, ma ogromne znaczenie. Choć wydawać by się mogło, że naturalnym jest sięganie od tyłu do przodu – taki kierunek jest dużym błędem. Rozpoczęcie od okolic odbytu powoduje przeniesienie bakterii do pochwy, które nie powinny się tam znaleźć, a taki stan rzeczy może przyczynić się do rozwoju infekcji intymnych. Aby tego uniknąć, zawsze powinno się rozpoczynać od przodu i wędrować dłonią w tył. 

Wydzielina z pochwy

Wydzielina z pochwy to bardzo szeroki temat, który jest w stanie doskonale zobrazować to, co aktualnie dzieje się w pochwie. Wydzielinę możemy podzielić na prawidłową i nieprawidłową, jak sama nazwa wskazuje – prawidłowa wydzielina to taka, która powinna towarzyszyć kobiecie na co dzień, natomiast nieprawidłowa wskazuje na infekcje lub stany chorobowe. 

Prawidłowa wydzielina z pochwy jest przezroczysta, biaława, mleczna lub lekko żółtawa, a także jest bezwonna. Jej ilość i kolor są ściśle zależne od fazy cyklu miesiączkowego, np. w czasie dni płodnych kolor wydzieliny będzie przypominał białko jaja kurzego, podczas gdy w inne dni będzie przezroczysty. W pierwszej fazie cyklu wydzielina ta praktycznie się nie pojawia lub jest jej bardzo niewiele, natomiast większą ilość śluzu można zaobserwować w połowie cyklu, zaraz przed owulacją lub podczas jej trwania, gdyż jego zadaniem jest ułatwienie poruszania się plemnikom, czyli wspomożenie zapłodnienie. Po owulacji ilość wydzieliny zmniejsza się. 

Nieprawidłowa wydzielina z pochwy może być objawem różnorodnych problemów zdrowotnych u kobiet. Zazwyczaj jest to objaw infekcji bakteryjnej lub grzybiczej, ale może także być wynikiem chorób przenoszonych drogą płciową lub innych schorzeń ginekologicznych. Każda zmiana w konsystencji, zapachu lub kolorze wydzieliny powinna być powodem do konsultacji z lekarzem, aby możliwie szybko zdiagnozować przyczynę i rozpocząć odpowiednie leczenie. Odpowiednia diagnostyka i forma leczenia są kluczowe nie tylko dla złagodzenia dolegliwości, ale również dla zapobiegnięcia dalszego rozwoju choroby. O nieprawidłowej wydzielinie z pochwy zazwyczaj mówi się, używając terminu „upławy”.

Do najczęściej spotykanych upławów należą:

• Brązowe upławy: Brązowe upławy mogą świadczyć o zakażeniach dróg rodnych, nadżerkach, polipach lub mięśniakach. Przy brązowych upławach mogą pojawić się dodatkowe dolegliwości, takie jak świąd, pieczenie, swędzenie, ból podczas stosunku seksualnego lub podczas oddawania moczu, a nawet zmiany w wyglądzie narządów płciowych. 
• Białe, serowate upławy: Białe, grudkowate upławy z pochwy, które w konsystencji przypominają twaróg są typowym objawem grzybicy pochwy. Dolegliwości tej zazwyczaj świadczą inne objawy takie jak silny świąd, pieczenie okolic intymnych, a także bolesne oddawanie moczu.
• Żółto-zielony upławy: Pieniste, żółto-zielone upławy z pochwy to objaw rzęsistkowicy. Jest to infekcja, która może przebiegać z dodatkowymi objawami, takimi jak pieczenie podczas oddawaniu moczu, a także częstomocz.
• Szaro-białawe upławy: Szaro-białe upławy o charakterystycznym rybim zapachu to objaw bakteryjnego zapalenia pochwy, tzw. waginozy bakteryjnej. Jest to dolegliwość, którą bezwzględnie należy skonsultować z ginekologiem w celu diagnostyki, która następuje na podstawie wymazu z pochwy, a także odpowiedniego doboru antybiotykoterapii.
• Wodniste upławy: Wodniste upławy najczęściej związane są z obecnością wody w wydzielinie pochwowej. Powodem takiego stanu rzeczy mogą być infekcje lub zmiany hormonalne. Jeśli wodnistym upławom towarzyszy świąd, pieczenie lub nieprzyjemny zapach, należy skonsultować się z lekarzem.