Raczej każda z nas zna PMS czyli zespół napięcia przedmiesiączkowego. Błędnie jest on utożsamiany z PMDD, czyli zespołem dysforycznym. Obniża jakość życia kobiety przez co trudno jej normalnie funkcjonować. Czym dokładnie jest PMDD? Jakie są jego objawy i czy można go leczyć? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz poniżej.
Czym jest PMDD? – Przedmiesiączkowe zaburzenia dysforyczne
Przedmiesiączkowe zaburzenia dysforyczne (z ang. Premenstrual Dysphoric Disorder) czyli PMDD, to nasilony zespół napięcia przedmiesiączkowego, jednak znacznie wykracza poza jego definicję. Cechuje się on o wiele bardziej intensywnymi objawami niż PMS. Z PMDD dotyka około 2-6% kobiet w okresie rozrodczym. Dysforia to jedno z określeń, które wykorzystuje się w psychiatrii zaburzeń nastroju. Osoba w nastroju dysforycznym jest rozgoryczona, drażliwa, a nawet agresywna. Problem dysforii może mieć przyczynę w schorzeniach somatycznych czy chorobach i zaburzeniach psychicznych.
Czym jest PMS?
Aby mówić o PMDD warto przypomnieć czym jest zespół napięcia przedmiesiączkowego. Jest to zespół objawów somatycznych i psychicznych, występujących w fazie przedmiesiączkowej cyklu. Prowadzą one do problemów z codziennym funkcjonowaniem. PMS pojawia się zazwyczaj w okresie dojrzewania, a jego objawy powinny ustąpić wraz z wystąpieniem menopauzy.
Objawy PMS
Objawy tej dolegliwości są najbardziej dotkliwe w wieku od 25 do 35 lat. Kobiety z PMS skarżą się na:
- zmęczenie,
- zmienność nastroju,
- problemy z koncentracją,
- mniejsza ochota na seks,
- uczucie niepokoju,
- uczucie pełności,
- uczucie beznadziejności oraz brak samoakceptacji,
- nudności i wymioty,
- biegunka,
- bóle i zawroty głowy,
- bolesność piersi,
- drażliwość,
- pesymistyczne nastawienie.
Zadbaj o swój komfort podczas miesiączki. Majtki menstruacyjne Comfort zapewnią Ci pewną ochronę podczas tych trudnych dni. Dostępne są w różnych rozmiarach – od XXS do XXL. Są one cieńsze i wygodniejsze niż standardowe podpaski, a na dodatek bardziej chłonne. Pozwól sobie na wygodę podczas PMS. Nie zajmuj sobie głowy myśleniem na temat tego, czy przypadkiem nie przemokłaś. Podpaska wielorazowa WIMIN Pad idealnie sprawdzi się solo jak i jako wsparcie dla kubeczka menstruacyjnego czy tamponów.
Objawy PMDD, czyli jak rozpoznać przedmiesiączkowe zaburzenia dysforyczne?
PMDD może dawać podobne objawy do PMS. Aby jednak rozpoznać przedmiesiączkowe zaburzenia dysforyczne, musi występować co najmniej jeden z poniżej wymienionych czterech pierwszych symptomów i utrzymywać się przynajmniej w dwóch następujących po sobie cyklach miesiączkowych. Objawy te muszą również wystąpić tydzień przed wystąpieniem menstruacji i ustąpić w przeciągu kilku dni po miesiączce. Są to m.in.:
- podwyższony poziom lęku,
- zwiększenie uczucia napięcia i wzmożona wrażliwość,
- znaczne obniżenie nastroju, brak samoakceptacji, uczucie beznadziejności,
- zmienność nastroju,
- łatwa męczliwość,
- ataki paniki,
- brak entuzjazmu,
- zmniejszenie zainteresowania codziennymi czynnościami,
- problemy z koncentracją,
- skłonność do agresji,
- bolesność i tkliwość piersi,
- objadanie się, napady niepohamowanego głodu,
- światłowstręt,
- unikanie kontaktów społecznych,
- uczucie wzdęcia,
- przyrost masy ciała,
- bóle głowy,
- zawroty głowy, migreny,
- spadek libido, całkowite unikanie seksu.
Przyczyny PMDD
Dokładne przyczyny PMS i PMDD nie są jeszcze dokładnie znane. Upatruje się je jednak w cyklicznych zmianach stężeń żeńskich hormonów płciowych – estrogenów i progesteronu, a szczególnie z metabolizmem progesteronu w drugiej fazie cyklu miesiączkowego. Oznacza to, że PMDD nie występuje przed okresem dojrzewania i po menopauzie. Oczywiście należy zaznaczyć, że nie wszystkie kobiety w wieku rozrodczym borykają się z PMS lub PMDD. Przyczyną PMDD może być reakcja kobiety na zmiany stężeń hormonów płciowych czy predyspozycje genetyczne. Co więcej, zarówno na PMS jak i PMDD może wpływać stres, duże napięcie emocjonalne, uzależnienie od substancji psychoaktywnych, a nawet trudne przeżycia z dzieciństwa.
Warto również zaznaczyć, że u kobiet ze stwierdzonym PMS/PMDD występuje pewna nieprawidłowość, a mianowicie obniżone stężenie serotoniny we krwi w fazie lutealnej cyklu (ostatnia faza cyklu menstruacyjnego kobiety). Pojawienie się PMS/PMDD może mieć wpływ na niewłaściwości w układzie serotoninergicznym. Potwierdza to fakt, że leki SSRI łagodzą objawy tej dolegliwości.
Diagnostyka i leczenie PMDD
W czasie diagnostyki PMS i PMDD należy wykluczyć inne zaburzenia psychiczne i choroby o podobnych objawach, jak:
- choroby autoimmunologiczne,
- zaburzenia osobowości,
- zaburzenia funkcjonowania tarczycy,
- zaburzenia lękowe,
- endometrioza,
- depresja.
Następnie leczenie warto zacząć od leczenia niefarmakologicznego, które powinny stosować kobiety zarówno przy PMS jak i przy PMDD. Do takich sposobów leczenia zalicza się m.in.:
- zmniejszenie spożycia soli,
- zmniejszenie spożycia cukrów, kawy, alkoholu, napojów gazowanych,
- terapia poznawczo-behawioralna,
- wprowadzenie do swojego codziennego harmonogramu aktywności fizycznej.
PMDD może wymagać terapii farmakologicznej, ponieważ przy nasilonych objawach zmiana dotychczasowego stylu życia może okazać się mało wystarczalna. W przypadku PMDD wykorzystuje się:
- regularną psychoterapię poznawczo-behawioralną,
- leki przeciwdepresyjne o serotoninergicznym mechanizmie działania – selektywne inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny (SSRI),
- czasem stosuje się także doustne środki antykoncepcyjne, które zawierają analogi GnRH bądź drospirenon (hamują one owulację),
- plastry z estradiolem,
- alprazolam – lek należący do grupy benzodiazepin – stosuje się go w celu zredukowania napięcia i lęku.
Ostatecznością w leczeniu PMDD jest leczenie operacyjne. Pacjentki decydują się na nie, kiedy objawy tej dolegliwości są bardzo silne, a leki przepisane przez psychiatrę nie pomagały. W takiej sytuacji przeprowadzany jest zabieg, polegający na usunięciu macicy i jajników. Po takiej operacji kobieta przestaje miesiączkować, co jednocześnie łączy się z brakiem owulacji i uciążliwych symptomów PMDD.
